Herstel van de bodem

Op de locatie Losser Smitsbreeweg 14-18 is in het verleden een taxicentrale annex takel- en bergingsbedrijf met eigen brandstofafgiftepunt met meerdere opslagtanks aanwezig geweest. De brandstoftanks zijn uiterlijk 1994 verwijderd of afgevuld. De bodemverontreiniging met olieproduct wordt gemonitord. Wanneer er geen verspreidings- of humane risico’s worden vastgesteld in het grondwater dan wordt de monitoring na 2023 beëindigd.

De Olster Asfaltfabriek heeft tot 1983 dakasfalt en andere teerproducten geproduceerd. De bodem is hierdoor verontreinigd geraakt.

Actieve sanering Olasfa fase 1 en 2

In de periode 2006-2021 heeft de bodemsanering fase 1 en 2 plaatsgevonden en is het Olasfa-terrein gesaneerd om te zorgen voor een aanvaardbaar risiconiveau.

Om het verspreidingsrisico van de achtergebleven restverontreiniging voor de IJssel te kunnen kwantificeren is een stoftransportmodel opgesteld waarmee de verspreiding van naftaleen richting de IJssel kan worden berekend. Dit verspreidingsmodel is gebruikt om aan te tonen dat de situatie na beëindiging van de actieve sanering fase 2 leidt tot een acceptabele verspreiding van de restverontreiniging.

Het terrein is op 12 januari 2022 door de Combinatie Olasfa / Dura Vermeer formeel opgeleverd en overgedragen aan de provincie. Abbott is de nieuwe eigenaar van het Olasfa-terrein en heeft ter plaatse een parkeerterrein gerealiseerd.

Monitoring Olasfa fase 3

De monitoring heeft als doel om aan te tonen dat aan de saneringsdoelstelling wordt voldaan. Met de monitoring wordt gecontroleerd of er door de achtergebleven restverontreinigingen geen:

• ontoelaatbare verspreiding naar de IJssel optreedt;
• kwetsbare objecten (Natura 2000) worden bedreigd;
• verspreiding plaatsvindt.

Als de normen hiervoor niet gewaarborgd kunnen worden dan worden gerichte maatregelen of een terugvalscenario uitgevoerd.

Over het gehele Olasfa-terrein is een monitoringnetwerk met een groot aantal ondiepe, middeldiepe en diepe filters geplaatst. Nabij de IJsseloever en buiten het Olasfa-terrein in noordelijke, oostelijke en zuidelijke richting vindt ook controle plaats. Daarnaast wordt de kwaliteit van het diepe grondwater (onder de Eemformatie) op een aantal plaatsen periodiek gecontroleerd. De monitoring is eind 2021 gestart en heeft een doorlooptijd van 20 jaar.

De eerste 3 jaar meten we één keer per kwartaal. Daarna gaan we over naar één keer per jaar.   Op basis van de bevindingen liggen de resultaten over de eerste 3 jaar in lijn met het monitoringsplan. De resultaten worden na 3, 6 en 10 jaar geëvalueerd. In 2025 wordt de eerste modelevaluatie uitgevoerd op basis van de verzamelde monitoringresultaten over de periode 2022-2024.

In de periode 1957-1972 werd in één van de voormalige zandafgravingen in Vasse zuurteer gestort door Witco Chemicals uit Haarlem. Het zuurteer was een restproduct bij de productie van witte oliën (vaseline) uit aardolie en is zeer zuur. Er is binnen de zandafgraving gestort in 3 teerputten. Direct ten noorden van de teerputten liggen twee voormalige zandwinningen die zijn volgestort met voornamelijk huishoudelijk afval. Dit zijn de stortplaatsen Bouwhuis en Harmelink.

Sanering in de vorm van afdichting

De provincie Overijssel is eigenaar en beheerder van het terrein met een oppervlakte van ruim 30.000 m2. Het grondwater ligt op een diepte tussen de 16,5 en 18,5 meter onder het maaiveld en de onderzijde van de teerputten op 13 meter. Daardoor is geen direct sprake van contact tussen het zuurteer en het grondwater.
Van maart 2010 tot oktober 2013 heeft in opdracht van de provincie Overijssel onderzoek en sanering van de teerputten plaatsgevonden. Volledige verwijdering van de verontreiniging was niet haalbaar gezien de grote hoeveelheden zuurteer en de hoge verwerkingskosten. Daarom is gekozen voor het aanbrengen van een afdichtingsconstructie; een volledig afsluitende laag met een dikte van ongeveer 1 meter. Deze laag bestaat uit een leeflaag van ruim een halve meter zand. Deze leeflaag ligt op een afsluitend laag (folie en trisoplast). Deze afsluitende laag ligt op een beschermende laag van een halve meter. Hierdoor kan de verontreiniging uit de teerput niet aan de oppervlakte komen en het regenwater niet in de teerputten dringen.

Nazorgplan in uitvoering

Op 14 december 2015 is een beschikking afgegeven op het evaluatieverslag en het nazorgplan. In het nazorgplan zijn voor het grondgebied gebruiksbeperkingen opgenomen en is een nadere invulling aan de monitoring voor de vijf onderscheiden onderdelen, (i) leeflaag, (ii) grondwater, (iii) ecologisch beheer, (iv) stabiliteit van de afdichtingsconstructie en (v) gasvorming, gegeven. Op basis van het nazorgplan zijn de doelstellingen van de monitoring per onderdeel gedefinieerd en zijn ijkmomenten per onderdeel opgenomen. De teerputten zijn sinds 2014 intensief gemonitord.

De overall conclusie is dat er sinds 2014 sprake is van een stabiele situatie. Er zijn jaarlijks beheersmaatregelen nodig voor zowel de leeflaag als het natuurbeheer. Deze maatregelen verzorgt de provincie in samenspraak met de gemeente Tubbergen.

De afgelopen jaren is sprake geweest van intensief contact tussen de provincie Overijssel, de gemeente Tubbergen, de Omgevingsdienst Twente en de Dorpsraad Vasse over het afschalen van de toekomstige monitoringinspanning en het uitvoeren van een risico-evaluatie. De Dorpsraad Vasse heeft een inventarisatie uitgevoerd bij haar achterban over de afschaling van de monitoring, de bezorgdheid en de risico’s. De provincie heeft de afschaling van de monitoring, de bezorgdheid en de risico’s kunnen wegnemen. Het voorstel tot afschalen van de monitoringsintensiteit ligt op dit moment ter beoordeling bij de gemeente Tubbergen en de Omgevingsdienst Twente. De verwachting is dat de provincie en de Dorpsraad Vasse de formele reactie medio 2025 tegemoet kunnen zien.