Stikstof: evenementen en natuur

Overijssel bruist van de evenementen; van het Bevrijdingsfestival in Zwolle tot de Eerste Marathon op Natuurijs in Haaksbergen. Evenementen zetten Overijsselse gemeenten en de provincie in zijn geheel op de kaart. Veel mensen beleven er plezier aan. Al deze evenementen moeten aan regels voldoen om ervoor te zorgen dat ze goed verlopen, zodat het publiek er veilig van kan genieten en er geen negatieve effecten zijn op de omgeving.

Wilt u een evenement organiseren en wilt u nu al weten welke regels er gelden om het evenement te kunnen laten doorgaan? Dat is verstandig, want een goede, tijdige voorbereiding en afstemming vooraf kan teleurstellingen voorkomen.

Als organisator had u in het verleden vooral te maken met afstemming vooraf met de gemeente voor een eventuele evenementenvergunning of voor verkeersmaatregelen met nood- en hulpdiensten. Tegenwoordig is het ook nodig om de gevolgen voor de natuur te onderzoeken en eventueel een vergunning bij de provincie aan te vragen.

Evenementen moeten voldoen aan de Omgevingswet

Als u een evenement organiseert moet u onderzoeken of dat evenement voldoet aan de Omgevingswet. De Omgevingswet richt zich, onder andere, op de bescherming van natuurgebieden en bepaalde plant- en diersoorten.  

Gebiedsbescherming richt zich op de bescherming van leefgebieden en aangewezen soorten binnen Natura 2000-gebieden. Denk daarbij aan verstoring van soorten of betreding van kwetsbare vegetaties (zoals planten), maar ook om indirecte effecten door bijvoorbeeld de neerslag van stikstof. 

Bij soortenbescherming gaat het om overtredingen van verbodsbepalingen voor beschermde soorten. Hierbij kunt u bijvoorbeeld denken aan het plukken van beschermde planten, het verstoren van broedende vogels, het verwijderen van nesten van vogels en het verstoren of vernietigen van vaste rust- en verblijfplaatsen.  

In het algemeen is in de Omgevingswet het voorzorgsbeginsel opgenomen om voldoende zorg te dragen voor Natura 2000-gebieden, bijzondere nationale natuurgebieden en voor in het wild levende dieren en planten en hun directe leefomgeving. 

Gebiedsbescherming: gevolgen voor evenementen

Als u een evenement organiseert, moet u nagaan of het evenement (in de Omgevingswet wordt dit het project genoemd) stikstofneerslag zal veroorzaken of een ander effect heeft op in een Natura 2000-gebied en de daar aanwezige dier- en plantensoorten.  

Ook bij evenementen van één of enkele dagen kan er een behoorlijke stikstofuitstoot zijn. Er is sprake van opbouw, afbouw en van bezoekersverkeer. Daarnaast kunnen er bij een evenement andere activiteiten plaatsvinden die uitstoot veroorzaken, denk aan een groot vuur of benodigde energievoorziening. Zeker als de toegang en verkeersstromen dichtbij Natura 2000-gebieden zijn, kan ook een kortdurend evenement zomaar tot een te hoge neerslag (depositie) van stikstof op het beschermde gebied leiden.  

En als u in of nabij een Natura 2000-gebied een evenement organiseert, kunnen ook andere effecten optreden, zoals verstoring door aanwezigheid van mensen, licht en geluid op in het gebied aanwezige beschermde soorten.  

Soortenbescherming: gevolgen voor evenementen

Het evenement kan ook op andere manieren effect hebben op natuurgebieden en beschermde soorten, bijvoorbeeld vanwege verstoring door de aanwezigheid van mensen of verstoring door geluid bij het gebruik van luidsprekers. Bij de organisatie van een evenement moet u daarom ook rekening houden met beschermde plant- en diersoorten.

Hoe kunt u traditionele en erfgoedevenementen voortzetten?

Overijssel kent ook evenementen die van generatie op generatie worden doorgegeven. Deze tradities en gebruiken zijn immaterieel erfgoed, denk aan paasvuren of bloemencorso’s. Ook deze evenementen moeten natuurlijk aan de wet- en regelgeving voldoen, waaronder de Omgevingswet. 

Wij bekijken graag samen met u hoe deze evenementen in overeenstemming met de Omgevingswet kunnen worden georganiseerd. Met bijvoorbeeld het verplaatsen van een evenement wordt voorkomen dat niet toegestane neerslag van stikstof ontstaat en kan het evenement blijven bestaan en doorgegeven worden aan een volgende generatie.  

Vergunning nodig? Realiseer u dat dit maar zeer beperkt mogelijk is

De Omgevingswet verbiedt om beschermde plant- en diersoorten opzettelijk te verstoren, te beschadigen en de voortplantings- en rustplaatsen te vernielen. Een ontheffing soortenbescherming voor dit verbod is niet mogelijk. Als u een evenement organiseert, moet u daarom aantoonbaar voldoen aan de ‘zorgplichtvereisten’ uit de wet. Dat betekent dat u maatregelen moet nemen om negatieve effecten op beschermde soorten te voorkomen. 

Lukt het niet om nadelige effecten op beschermde gebieden te voorkomen door het evenement aan te passen, dan is er de mogelijkheid een omgevingsvergunning aan te vragen. Het verkrijgen van een vergunning is lastig, omdat aan veel wettelijke verplichtingen moet worden voldaan en er weinig tot geen ruimte is om extra stikstofdepositie op beschermde gebieden toe te staan. Ons dringend advies is daarom om tijdig aan de slag te gaan en eventuele negatieve effecten in beeld te brengen en waar mogelijk deze negatieve effecten weg te nemen. We beantwoorden kort twee veel voorkomende vragen. 

Kort samengevat

In het kort wat u moet doen als u een evenement gaat organiseren: 

  • AERIUS-berekening uitvoeren  
  • Soorten- en gebiedsscan uitvoeren 
  • Vindt het evenement binnen of nabij het Natura 2000-gebied plaats? Dan is ook onderzoek naar effecten op speciaal voor dit gebied aangewezen soorten en vegetaties (habitattypen) noodzakelijk. 

Als u twijfelt of voor uw evenement een dergelijke berekening en scan nodig zijn (omdat u bijvoorbeeld ver van een Natura 2000-gebied afzit en/of uw evenement buiten het broedseizoen plaatsvindt midden in de stad)? Neem dan contact op met het Overijssel Loket.