Erfgoed

Overijssel heeft een rijk verleden en dit zie je overal terug. Wat te denken van oude gebouwen, historische binnensteden, het platteland, landgoederen, museumcollecties en archeologische vondsten? Maar ook in verhalen, tradities, rituelen en de streektaal. Samen vertellen ze het Verhaal van Overijssel.

Erfgoed wordt steeds belangrijker bij het oplossen van ruimtelijke of maatschappelijke vraagstukken. Oplossingen die passen bij de regio en bij het Verhaal van Overijssel, hebben meer steun en zijn duurzamer. Dit noemen we erfgoed-inclusief denken.

Cultuurhistorische Waardenkaart

Bekijk het overzicht van al het culturele erfgoed in de provincie. Leer door verhalen waarom mensen zo veel waarde hechten aan die specifieke plek, dat gebouw, het landschap of die bepaalde traditie.

Bekijk de Cultuurhistorische Waardenkaart van Overijssel Verwijst naar een andere website
Landschapfoto; Boerderij met weilanden eromheen en een vennetje

Ons erfgoed is een belangrijk deel van wie we zijn. Tradities brengen mensen samen. Daarom willen we ons erfgoed bewaren voor de toekomst. Het is makkelijker om het te bewaren als mensen weten waar het over gaat. Dus helpen we bij het vertellen van verhalen en het levend houden van de geschiedenis.

Het verhaal van Overijssel

Met de subsidieregeling 'Het Verhaal van Overijssel'Verwijst naar een andere website maken we projecten mogelijk die de verhalen achter bijzondere gebouwen vertellen, archeologie beter zichtbaar maken of bijdragen aan het behoud van streektaal en cultuur.

Het toekomstbestendig maken van tradities, gewoonten, gebruiken en ambachten met een erfgoedzorgplan is het uitgangspunt van de provincie. Immaterieel erfgoed is een levende en dynamische vorm van erfgoed, die zich aanpast aan en mee verandert met de tijd. Erfgoedgemeenschappen zijn de motor achter het doorgeven aan nieuwe generaties en mogelijke veranderingen. Dus zetten we in op het faciliteren van een netwerk van erfgoedgemeenschappen. Ook gaan we actief het gesprek aan met gemeenten om te onderzoeken hoe we hen kunnen ondersteunen bij lokale visies en inzet op immaterieel erfgoed. Het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed NederlandVerwijst naar een andere website speelt hierin een rol; zij richten zich op het behoud en de bevordering van immaterieel erfgoed in ons land.

Het verhaal van Twente

Op voordracht van de provincie Overijssel krijgen Museumfabriek Enschede en Oyfo Hengelo tot 2028 1,2 miljoen rijkssubsidie voor de uitvoering van hun gezamenlijke project ‘Het Verhaal van Twente’. De musea gaan de komende vier jaar in gesprek met diverse doelgroepen, zoals gastarbeiders die in de tweede helft van de vorige eeuw naar Twente kwamen, nieuwkomers en jongeren om hun perspectieven toe te voegen aan Het Verhaal van Twente. Deze verhalen komen tot leven in tentoonstellingen en evenementen voor jong en oud, die plaatsvinden op verschillende locaties in Enschede en Hengelo.

Meer informatie op de website van Museumfabriek EnschedeVerwijst naar een andere website en Oyfo HengeloVerwijst naar een andere website.

Nedersaksisch

Het Nedersaksisch is erkend onder deel II van het ‘Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden’. Het ‘Convenant Nedersaksisch’ dat in 2018 tussen de Nedersaksische overheden is afgesloten, gaf hernieuwde aandacht en energie.

Het Nedersaksisch is een taal, maar ook een cultureel fenomeen en voor veel inwoners in Overijssel een belangrijk deel van hun leven.

Ook in 2025-2028 ondersteunt de provincie een programma gericht op het toekomstgericht gebruik van het Nedersaksisch taal (in alle varianten die in Overijssel worden gesproken) door het te verbinden aan thema’s als onderwijs, zorg en vrijetijdseconomie.

Archeologische vondsten: bewaren, delen en vertellen

Volgens de Erfgoedwet is de provincie eigenaar van alle archeologische vondsten in Overijssel. Wij zijn verplicht deze op te slaan en beschikbaar te stellen voor onderzoek en bruikleen. De provincie beheert de archeologische vondsten in een depot.

In het Provinciaal Depot voor BodemvondstenVerwijst naar een andere website liggen alle vondsten en bijbehorende documentatie van meer dan 100 jaar archeologisch onderzoek in Overijssel opgeslagen. Het provinciaal depot maakt archeologie toegankelijk voor een breed publiek: van geïnteresseerde in de archeologie tot de wetenschappelijk onderzoeker. Wij beperken ons dus niet tot de wettelijke taak, maar betrekken ook het publiek via het programma ‘De Vondst van Overijssel’Verwijst naar een andere website.

Vondstmelding: wettelijk verplicht

Een vondst melden is volgens de Monumentenwet wettelijk verplicht. Vondsten kunt u melden bij de provinciaal archeoloogVerwijst naar een andere website. Het is ook goed om te weten dat u niet automatisch eigenaar bent van een archeologische vondst. De provinciaal archeoloog kan u hier verder over informeren.

Oude stenen potten in een glazen vitrine met toegekende etiketjes met letters erop in museum

(Behoud) monumenten

Rijksmonumenten (geen woonhuizen) die een grote restauratie nodig hebben, kunnen subsidie krijgen uit de regeling ‘Restauratie rijksmonumenten’Verwijst naar een andere website. Voor onderhoud aan rijksmonumenten is er de instandhoudingsregeling van het Rijk. Ook gemeentelijke en andere monumenten zijn belangrijk voor het karakter van onze steden en dorpen.

Eigenaren van monumenten kunnen terecht bij:

Religieus erfgoed

Steeds meer religieus erfgoed komt leeg te staan. Dit gaat veel inwoners aan het hart, omdat deze gebouwen vaak een centrale rol in een lokale gemeenschap hebben. Het is een complexe en een kostbare maatschappelijke opgave die de komende jaren steeds groter wordt. Dat vraagt om een integrale erfgoed-overstijgende aanpak en samenwerking met (burgerlijke) gemeenten.

We vinden het belangrijk om initiatiefnemers in contact te brengen met experts op het gebied van gebruiksmogelijkheden, omgevingsfactoren, duurzaamheid, financiën en exploitatie.

Het KerkenspreekuurVerwijst naar een andere website is voor eigenaren van een Overijssels kerk- of geloofsgebouw, die nadenken over de toekomst van hun gebouw.

Interessante links