Buurserzand & Haaksbergerveen

De bodem van het Haaksbergerveen bestaat uit hoogveen. Maar dit hoogveen is beschadigd. Vroeger haalden mensen het weg, want de kachels brandden ermee. Dit noemen we vervening. Het huidige Haaksbergerveen is een restant van een veel uitgestrekter hoogveengebied. Door de hoge ligging ten opzichte van de omgeving en de ontwatering van de omliggende gronden verdroogt het veen. Door droogte in het gebied krimpt het hoogveen nog meer. Hoogveen komt bijna niet meer voor in Nederland. Om het hoogveen te behouden maken we de grond in en rond het Haaksbergerveen natter.

Door de verdroging kunnen er bomen groeien in het gebied. Een hoogveengebied is van nature een open gebied. Naast het vernatten van de grond halen we daarom ook bomen in het gebied weg.

Vennen zijn ondiepe meertjes. De vennen in Buurserzand zijn te droog. En daar hebben de zeldzame grote modderkruiper en kamsalamander last van. We onderzoeken hoe we deze vennen kunnen behouden.

Met plaggen wordt de bovenste laag grond met begroeiing weggehaald. Zo krijgt jonge heide weer de kans om te groeien. Door plaggen proberen we de bijzondere plantensoorten op de heide in stand te houden.

We maaien om opslag van nieuwe boompjes te voorkomen, zo ontstaat er niet teveel bos en blijft de heide open. In delen van het gebied grazen Schotse Hooglanders met hetzelfde doel.

De afgelopen jaren heeft aannemer Baks diverse werkzaamheden uit het inrichtingsplan Buurserzand uitgevoerd. Door (te) voedselrijke begroeiing en grond te verwijderen, krijgen unieke planten meer kans en ontstaat een grote variatie van soorten die hier in het gebied thuishoren.
De Hagmolenbeek is minder diep gemaakt en sloten en greppels zijn gedempt zodat er meer water in het gebied blijft. Want water is het behoud van de vochtige heide.

Op dit moment worden de laatste werkzaamheden uitgevoerd. Dit gaat bijvoorbeeld over het aanleggen van drainage op erven en het dempen van sloten en greppels. Het werk zal naar verwachting niet leiden tot veel overlast in de omgeving.

Op dit moment onderzoeken specialisten samen met onze partners verschillende maatregelen voor natuurherstel rond het Haaksbergerveen. Zo kunnen we samen goede keuzes maken over wat nodig is voor de natuur, met aandacht voor de (economische) gevolgen voor de omgeving. Met een hydrologisch model berekenen we verschillende scenario’s om het gebied beter bestand te maken tegen grote schommelingen in waterstanden.

Een belangrijk onderdeel is het vaststellen van de grens tot waar het noodzakelijk is om maatregelen te treffen. In de zomer van 2025 verwachten we hierover meer duidelijkheid te kunnen geven. Er wordt daarna voor elke eigenaar van grond rondom het Haaksbergerveen een gedetailleerd rapport opgesteld.

Overijssel kent 5 hoogveengebieden: Aamsveen, Engbertsdijkvenen, Haaksbergerveen, Wierdense Veld en Witte Veen. Bijzondere natura 2000-gebieden die we beschermen tegen verdroging. Wat is hoogveen eigenlijk en waarom is het belangrijk dat het behouden blijft? U ziet en hoort het in deze animatie over hoogveen.

Het heidelandschap is een bijzonder en divers type landschap met unieke planten- en diersoorten. Meer hierover, en over de maatregelen die we nemen om het heidelandschap ter herstellen, ziet u in een speciale animatie.