De Wieden en Weerribben

Bij het Kooibomenpad hebben we bomen zoals elzen en berken verwijderd om te voorkomen dat hun zaden zich verspreiden naar de naastgelegen rietlanden. Deze zaden zorgen ervoor dat er, mede door de hoge stikstofdepositie, snel weer bos groeit. Terwijl we juist veenmosrietlanden en trilvenen willen behouden.

Het Kooibomenpad blijft een bosachtig pad. We planten bomen en struiken terug die minder snel verjongen. We begrijpen dat het karakter van het pad nu minder besloten is, maar dit herstelt zich na de heraanplant. Op sommige plekken hebben we bomen en struiken laten staan. Ook zijn oude stammen gespaard voor insecten en vogels. De gekapte stammen worden nog afgevoerd.

In Wetering-West graven we nieuwe petgaten en herstellen we rietlanden. Deze gebieden hadden na de ontginning een open karakter. De pet- of trekgaten ontstonden door het afgraven van het veen. Ze zijn door natuurlijke verlanding veranderd in bos, waarin trilveen, veenmosrietland en moerasbos elkaar hebben opgevolgd. Dat bos is de afgelopen decennia te veel toegenomen, waardoor de balans tussen open water, rietlanden en bos is verstoord.

Door bos te verwijderen maken we weer ruimte voor open water en rietlanden. Dit zorgt ervoor dat er in de toekomst een gevarieerd landschap blijft bestaan. Het hogere waterpeil dat hierdoor ontstaat, herstelt ook de natuurlijke omstandigheden. Dit betekent dat sommige eikenbomen in de natte delen van het gebied het waarschijnlijk niet overleven. In hoger gelegen delen, zoals bij een zandkop in het noorden, blijven eiken staan en versterken we het bos door nieuwe aanplant.

Tussen Rottige Meenthe in Friesland en De Wieden-Weerribben, nabij Ossenzijl, ligt de Natura 2000-opgave voor een ecologische verbindingszone. Een verbindingszone is een strook natuur die twee natuurgebieden met elkaar verbindt, in dit geval de Weerribben en Rottige Meenthe. 

De nieuw te realiseren zone geeft invulling aan een aantal doelstellingen. Zo zal het een verbinding vormen voor met name de grote vuurvlinder en de otter. Zij kunnen via deze strook veilig van het ene gebied naar het andere lopen. Zo vinden ze voedsel, een plek om te wonen of andere dieren om mee te paren. Daarnaast gaat het rust en ruimte bieden voor diverse vogelsoorten, zoals de roerdomp, purperreiger, snor, porseleinhoen, rietzanger en de grote karekiet.

Om populaties van de zeldzame grote vuurvlinder weer samen te brengen, hebben we een verbindingszone gemaakt om het leefgebied in De Wieden en Weerribben met elkaar te verbinden. In de nieuwe drassige oevers en moerasgebieden kunnen specifieke planten groeien die van belang zijn voor rupsen en vlinders. Hiervan profiteren ook andere insecten.

We hebben oude petgaten opengemaakt. Een petgat is een rechthoekige veenput (pet) die ontstaat door het uitgraven van veen. Dit gebeurde vanaf de 16e eeuw om turf te winnen. Petgaten groeien na verloop van tijd dicht, dit heet ook wel verlanding. Door de verschillende stadia van verlanding ontstond bijzondere natuur. Deze cyclus beginnen wij opnieuw. 

Op sommige plekken is te veel bos ontstaan, daarom hebben we nieuwe petgaten en greppels gegraven. Ook gaan we vaker maaien en riet schrapen. Zo behouden we variatie in de bijzondere moerasnatuur in het gebied. De werkzaamheden zijn uitgevoerd in samenwerking met de provincie en Waterschap Drents Overijsselse Delta. 

Het verspreidingsgebied voor verschillende broedvogels nam in de loop van de tijd erg af. Met de aanleg van drassige oevers en moerasgebieden is er meer leefgebied ontstaan voor onder andere de roerdomp, purperreiger en de bruine kiekendief.

In een aantal gebieden binnen De Wieden is op de gronden van particulieren nieuwe natuur gerealiseerd. Omdat er op de gronden niet meer bemest en gemaaid mag worden, ontstaan er bloemrijke graslanden. Dat is een gunstige leefomgeving voor vlindersoorten zoals het paapje. Ook veel andere planten en dieren profiteren van deze verbeterde leefomgeving.

Een overzicht van de natuurbeheerplannen van de N2000-gebieden vindt u de pagina Natura 2000-beheerplannen.

In Overijssel werken we samen. Voor De Wieden en Weerribben is de provincie verantwoordelijk voor de plannen. We werken nauw samen met de gemeenten SteenwijkerlandVerwijst naar een andere website en ZwartewaterlandVerwijst naar een andere website, NatuurmonumentenVerwijst naar een andere website, StaatsbosbeheerVerwijst naar een andere website, LTO NoordVerwijst naar een andere website en Waterschap Drents Overijsselse DeltaVerwijst naar een andere website. De Wieden is voor een groot deel van Natuurmonumenten en de Weerribben van Staatsbosbeheer.