Interbestuurlijk toezicht per gemeente

'Hebben de Overijsselse gemeenten hun huishoudboekjes op orde?' Dat is de vraag die centraal staat wanneer de provincie de jaarlijkse begrotingen beoordeelt.

• Lees meer over Financieel toezicht gemeenten

Het ruimtelijk instrumentarium van gemeenten en de provincie staat borg voor een goede ruimtelijke inrichting van Overijssel. We zijn trots op Overijssel, en zien onze provincie graag als prettig leefklimaat voor haar inwoners. De Wet ruimtelijke ordening (Wro) geeft de tools hiervoor.

Met IBT-toezicht houden we scherp dat de juiste (lees: actuele) instrumenten op een goede manier worden toegepast, en dat gemeenten bij hun plannen en planvorming rekening houden met de provinciale belangen uit de Omgevingsvisie en Omgevingsverordening. Basis voor de beoordeling is het toezichtkader Interbestuurlijk Toezicht voor het domein Wro dat Gedeputeerde Staten vaststelde.

Zo is het uitgangspunt dat gemeenten voor hun hele grondgebied een actuele Structuurvisie hebben als basis voor hun ruimtelijke beleid. Ook moeten zij een ‘velddekkend’ pakket bestemmingsplannen hebben, of, als alternatief, zich goed voorbereiden op het komende Omgevingsplan. Daarnaast moet er inzicht zijn op de manier waarop de gemeente haar toezicht en handhaving voor ruimtelijke ordening uitvoert.

Ten minste 1 à 2 keer per jaar is er overleg met de gemeenten over deze vorm van toezicht. Bij de scores ‘oranje’ en ‘rood’ wordt dit overleg vaker gevoerd. Dit om de punten die te wensen overlaten weer in goede banen te leiden.

De Archiefwet verplicht alle overheden dat zij hun informatiehuishouding op orde hebben. Betrouwbare en makkelijk toegankelijke overheidsarchieven zijn essentieel voor een goed werkende overheid. De kwaliteit van het openbaar bestuur en de werking van de democratie hangt er mee samen. Wat vandaag ontstaat aan overheidsinformatie wordt later archief, waar onderzoekers mee aan de slag kunnen en cultureel erfgoed ontstaat. Dit gaat niet alleen over papier; ook ieder digitaal informatieobject valt onder de definitie van de Archiefwet.

Informatie op orde

Het op orde hebben van de archiefzorg heeft onder andere betrekking op het openbaar maken, het op het juiste moment vernietigen, het correct beheren en het onder de juiste condities bewaren van informatie. Denk hierbij aan aspecten als informatieveiligheid, webarchivering (en –toegankelijkheid), emailarchivering en privacybescherming, maar ook aan zaken als de juiste temperatuur en gebruik van bewaarmaterialen in bewaarruimtes.

Systematisch toezicht

De provincie Overijssel houdt systematisch toezicht op Informatie- en archiefbeheer. Als basis geldt hiervoor de Handreiking horizontale verantwoording Archiefwet 1995 via Kritische Prestatie Indicatoren (KPI’s) van de VNG (2013).

Uitgangspunt voor het toezicht is de jaarlijkse verantwoording van het college van B&W als zorgdrager (dat is het door de wet aangewezen verantwoordelijke bestuursorgaan voor de vorming van het archief) aan de gemeenteraad. We gaan na in hoeverre de KPI’s worden behandeld, welke verbeterpunten er zijn en hoe de naleving van eerder opgevoerde verbeterpunten vorm heeft gekregen. Het verslag kan een uitgebreide KPI-rapportage zijn, een voortgangsverslag of een aparte paragraaf in de jaarstukken van de gemeente.

Beoordeling

Op basis van de toegezonden verslagen en eventueel aanvullende inspectiebezoeken wordt het informatie- en archiefbeheer beoordeeld volgens het toezichtkader. Afhankelijk van het oordeel kan sprake zijn van een laag toezichtregime (groen: eens per 3 jaar een inspectiebezoek), een gemiddeld toezichtregime (oranje: eens per jaar een inspectiebezoek om de voortgang te checken) of een hoog toezichtregime (rood: meerdere bezoeken per jaar). Deze beoordelingen kunnen het hele jaar door plaatsvinden, maar worden eens per jaar tegelijk gepubliceerd op de website van de provincie Overijssel.

Asielzoekers met een verblijfsvergunning (statushouders) hebben op grond van de Woningwet recht op huisvesting. Gemeenten krijgen ieder half jaar vanuit het Rijk een wettelijke taakstelling waarin staat hoeveel statushouders zij moeten huisvesten. Provincie Overijssel houdt toezicht op de realisatie van de taakstelling door de gemeenten.

Toezicht op huisvesting statushouders

Gemeenten krijgen voor dit domein twee keer per jaar een taakstelling. Dit betekent dat ook twee keer per jaar getoetst wordt op het halen van de taakstelling.

Aan de hand van maandelijkse realisatiecijfers van het Rijk via het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers (COA) en realisatiecijfers uit het Taakstellingvolgsysteem (TVS) wordt gecontroleerd of de gemeenten voldoen aan de wettelijke taakstelling. Daarnaast vinden er ook gesprekken plaats met gemeenten, corporaties, het COA en Vluchtelingenwerk. Dit kan in de praktijk worden aangevuld met rapportages van gemeenten.

Als deze informatie binnen is, wordt deze beoordeeld aan de hand van het door Gedeputeerde Staten vastgestelde toezichtkader Interbestuurlijk Toezicht.

Beoordeling

Afhankelijk van het oordeel kan er sprake zijn van een laag toezichtregime (groen: maandelijks monitoren voortgang), een gemiddeld toezichtregime (oranje: maandelijks monitoren voortgang en ambtelijk gesprek) of een hoog toezichtregime (rood: maandelijks monitoren voortgang en bestuurlijk gesprek).

U kunt uw melding mailen naar overijsselloket@overijssel.nlVerwijst naar een andere website. Wij adviseren u om, voor u een melding indient, eerst contact op te nemen met de betreffende gemeente of het waterschap. Als er in de betreffende casus nog bezwaar of beroep mogelijk is, dient u hiervan gebruik te maken. Ons toezicht is namelijk geen alternatieve vorm van rechtsbescherming.

Wij nemen altijd contact met u op. Na ontvangst van uw melding bekijken wij of het een zaak betreft in het kader van onze interbestuurlijke toezichtstaak en informeren wij u over de afhandeling.