De wolf en de goudjakhals in Overijssel

De wolf is een strikt beschermde diersoort en mag daarom niet gedood worden. Er zijn een paar uitzonderingen op deze regel: wanneer de wolf ernstig gewond is geraakt, besmet is met hondsdolheid, zijn schuwheid voor mensen verliest of hybridekenmerken heeft, is het beter het dier te doden. Hiervoor dient er een ontheffing te worden aangevraagd. Welke voorwaarden en regels hierover zijn afgesproken, staan vermeld in het interprovinciaal wolvenplan op de website van www.BIJ12.nlVerwijst naar een andere website.
Een dierhouder mag zijn hoefdieren bij een wolvenaanval wel beschermen en de wolf proberen te verjagen. Dat moet op zo’n wijze gebeuren (open hek) dat de wolf ook makkelijk kan vluchten.
Een wolf die in het gedrang komt, zal zich verdedigen en de belager aanvallen.

Wolven kwamen vroeger al in Nederland voor. Door jacht, ook elders in Europa, was de Europese wolf bijna uitgestorven. Alleen in dunbevolkte gebieden in Noord- en Oost-Europa en in berggebieden kwamen nog kleine groepen wolven voor. Daarom is de Europese wolf in 1974 (Conventie van Bern) aangewezen als strikt beschermde soort. Het feit dat de wolf Nederland weer zelfstandig heeft kunnen bereiken, kan gezien worden als een succes van het Europese beschermingsbeleid. Ook de provincie Overijssel is gebonden aan de hoge beschermingsregels rondom de wolf. Bovendien heeft de wolf als toproofdier een belangrijke rol in de regulering van het aantal wilde hoefdieren. Jaarlijks moeten nu in Overijssel tientallen wilde zwijnen en honderden reeën afgeschoten worden omdat anders teveel landbouwschade ontstaat. Wolven kunnen de natuurlijke aanwas van deze soorten in het gareel houden.

De wolven in Nederland zijn vrijwel allemaal afkomstig uit het oosten van Duitsland. Uit DNA dat wordt verzameld uit speeksel bij gewonde of gedode hoefdieren, kan worden vastgesteld met welke wolven de ”Nederlandse” wolven nauw verwant zijn. Alle wolven die tot nu toe in Overijssel opdoken, waren afkomstig uit het oosten van Duitsland. In het zuidoosten van Brabant leeft een wolf die een nakomeling is van wolven uit de Frans-Zwitserse Alpen. 

Een wolf die een nieuw leefgebied zoekt, zal zich bij voorkeur vestigen in natuurgebieden waar voldoende rust en voldoende prooidieren te vinden zijn. Dit betekent dat het om grote natuurgebieden gaat, waar niet veel recreanten komen en waar groot wild (wilde zwijnen, reeën, edelherten of damherten) aanwezig is. In Overijssel zijn zulke gebieden schaars, dus kans op permanente vestiging lijkt niet erg groot. Maar wolven kunnen zich wel vestigen in natuurgebieden rondom Overijssel, zoals bijv. in Drenthe of in Duitsland.

Uit gebieden waar reeds langere tijd wolven leven (zoals Zweden, Polen, Duitsland en in de Alpen) weten we dat wolven mensen juist mijden. Uitzonderingen zijn wolven die ziek zijn (hondsdolheid) of die hun natuurlijke schuwheid voor mensen verloren hebben. Dit komt echter in praktijk zelden voor.

Wolven benaderen ook geen honden die aan de lijn worden uitgelaten. Wolven kunnen wel loslopende honden benaderen en deze beschouwen als een indringer in hun territorium. De hond kan hierbij ernstig gewond raken. In alle natuurgebieden in Overijssel is het verboden om honden los te laten lopen. Een dergelijke confrontatie kan dus eigenlijk niet optreden. 

Ja, wolven kunnen inderdaad gekruist worden met honden. Zulke hybriden zijn ongewenst, aangezien ze veel wilde karaktertrekken zullen hebben van wolven en mogelijk onberekenbaar kunnen zijn. Daarnaast kan het lastig zijn om ze te onderscheiden van raszuivere wolven. Hybriden zijn niet wettelijk beschermd en worden verwijderd om wolven zuiver te houden.

Er zijn preventieve maatregelen mogelijk om hoefdieren te beschermen tegen wolven, zoals het aanbrengen van elektrische draden, gaasrasters met stroom, een goed beschermde nachtkraal,  een mobiele of vaste schaapskooi of met kuddebeschermingshonden. De provincie heeft hiervoor een subsidie beschikbaar, zie verderop deze pagina.

Benader de wolf niet en jaag het dier ook niet op. Wolven die zich overdag laten zien, zijn op trektocht. Tijdens die trektocht kunnen ze per ongeluk in stedelijk gebied terecht komen. Wolven voelen zich daar niet thuis en zullen, als ze niet gehinderd worden, zo snel mogelijk het stedelijk gebied verlaten. De wolf vastleggen door te filmen met telefoon is op afstand wel mogelijk. De filmpjes kunnen worden gestuurd naar het www.wolveninnederland.nl/wolf-gezienVerwijst naar een andere website.

Wolven kunnen ook gewond zijn en zich daardoor overdag laten zien. Benader het dier niet, het zal zich bedreigd voelen en u aanvallen. Bel in zo’n geval de politie (8844), zij zullen contact leggen met de juiste instanties.

Wanneer u een wolf aanrijdt geldt net als bij aanrijdingen met ander groot wild dat u ter plaatse contact moet opnemen met de politie (8844). Doorrijden is strafbaar. De politie regelt dat er een faunabeheerder komt. Dode dieren die een beschermde status hebben, mag u niet verplaatsen. Wel kunt u foto’s maken van de situatie ter plekke (omwille van de verzekering).
Wanneer het dier niet fataal geraakt is, kan het zijn dat het dier vlucht. Ook dan is het belangrijk dat u de aanrijding meldt en niet doorrijdt. Benader een gewonde wolf niet, het dier zal zich verdedigen en u aanvallen.