Klimaatadaptatie: goede voorbeelden

Door klimaatverandering krijgen we steeds vaker te maken met extremer weer. Periodes van heftige regenval wisselen af met periodes van droogte. Hier moeten we ons op gaan aanpassen. Bijvoorbeeld door te vergroenen en ‘verblauwen’. Wilt u als gemeente aan de slag met klimaatadaptatie? Lees een aantal goede voorbeelden van andere gemeenten die u voor gingen.

Van wateroverlast naar een blauwe buurt in Enschede

Hoe vangen we het water op?

In de Zuid Esmarkerrondweg liggen nu twee riolen: één voor de afvoer van vuil afvalwater en één voor de afvoer van alleen regenwater. Ook is er een drainagebuis aangelegd. Deze buis voert het teveel aan grondwater onder de weg af naar het regenwaterriool. Daarnaast zijn er verlagingen aangelegd tussen de sportvelden van sportpark Phenix en de Gronausestraat. Deze kunnen overtollig regenwater vanuit de wijk opvangen, tot wel 1,5 miljoen liter regenwater! De verlagingen zijn aangelegd in verschillende hoogtes. Hierdoor loopt het water beetje bij beetje van de ene verlaging naar de andere, zodat het water de kans krijgt in de grond te zakken waardoor verdroging van de bodem wordt tegengegaan. 

Met bewoners samen de wijk vergroenen én ‘verblauwen’

Ook ging de gemeente aan de slag met de bewoners van de wijk. Er zijn meerdere gesprekken geweest waarbij door de bewoners werd nagedacht over het nemen van klimaat adaptieve maatregelen op eigen terrein. Bewoners kunnen gratis hun regenpijp laten afkoppelen van het riool zodat het water in een speciale buis met gaatjes in de grond terecht komt. Dit is goed tegen verdroging van de grond. Bewoners waren enthousiast en bijna iedereen heeft er voor gekozen om de regenpijp te laten afkoppelen. Deze methode wordt nu ook in andere wijken van Enschede toegepast. Gemeente Enschede heeft een aparte site, Groenblauw EnschedeVerwijst naar een andere website, voor inwoners die aan de slag willen met klimaatadaptatie. Zo kunnen inwoners het klimaatlabel van hun tuin inzien en direct bekijken wat voor acties ze kunnen ondernemen om hun tuin groener en blauwer te maken.

Wilt u in uw gemeente ook aan de slag met klimaatadaptatie? Bekijk de informatie over de subsidie klimaatadaptatie op regelen.overijssel.nlVerwijst naar een andere website

Versteende straten groen maken in Borne

Hoe maak je van versteende straten een klimaatadaptieve omgeving samen met de buurtbewoners? In Borne zijn ze ermee aan de slag gegaan! De straten Piet Heinstraat, Evertzenstraat en Dorus Rijkersstraat in Wensink-Zuid waren weinig groen en veel verhard oppervlakte. Hierdoor hadden de straten vaak wateroverlast bij veel regenval. Om dit aan te pakken maakte gemeente Borne gebruik van de subsidieregeling Klimaatadaptatie van provincie Overijssel.

Samen met de buurtbewoners, wijkraad en woningcorporatie

Om meer groen in de straat te krijgen en meer hemelwater vast te kunnen houden, is samengewerkt met de buurtbewoners, de wijkraad en de woningcorporatie. De buurtbewoners gaven aan dat zij ruimte voor groen belangrijk vonden, maar ook graag aanpassingen als duidelijke parkeerplekken en eenrichtingsverkeer voor een veiligere buurt wilden. De gemeente heeft aan de hand van de input van de buurtbewoners meerdere ontwerpen uitgewerkt. Deze ontwerpen werden voorgelegd aan de buurtbewoners en zij hebben de keuze voor het uiteindelijke ontwerp gemaakt door middel van voorkeursstemmen.

Het nieuwe ontwerp

In het nieuwe ontwerp is hemelwater en afvalwater van elkaar gescheiden. Ook ligt er een goot in het midden van de weg, in plaats van aan de trottoirkant. Dat betekent dat bij water op straat het bergend vermogen in de openbare ruimte veel meer is dan voorheen. Het hemelwater vloeit af naar een centraal aangelegde retentieopvang in de wijk. Tijdens de herinrichting van de straten zijn ook de aanwonenden benaderd en geïnformeerd om op eigen terrein duurzaamheidsmaatregelen te treffen. Met belanghebbenden zijn keukentafelgesprekken gevoerd en is uitleg gegeven dat bewoners mee konden doen met afkoppeling van hemelwater en afvalwater op eigen terrein.

Wilt u in uw gemeente ook aan de slag met klimaatadaptatie? Bekijk de informatie over de subsidie klimaatadaptatie op regelen.overijssel.nlVerwijst naar een andere website

Een groen bedrijventerrein in Deventer

Een ouder, versteend bedrijventerrein, hoe krijg je dat groen? In Deventer zijn ze aan de slag gegaan om bedrijventerrein Bergweide 4 te vergroenen. Mark van Mast van BMD parkmanagement vertelt meer over hoe ze dit aanpakken.

Van niet aantrekkelijk naar populaire pauzeplek

'We zijn begonnen met een klein eerste projectje.’ vertelt Mark. Dat eerste project was het vergroenen van een stukje aan de haven. De stelconplaten zijn weggehaald en deze zijn vervangen met halfverharding en plantenvlakken. Hierdoor staat er een stuk meer in bloei én kan het water beter vastgehouden worden. Het overtollige water loopt het kanaal in. 'Het stukje aan de haven had veel potentie.’ ligt Mark toe. ‘Je kijkt zo de haven in. Alleen was het niet aantrekkelijk om te gaan zitten met al dat beton. Daar hebben we wat aan gedaan. Naast het vergroenen hebben we ook meerdere bankjes gemaakt van hergebruikt materiaal neergezet. De borders van de plantenvlakken zijn gemaakt van herbruikte stoeptegels. Het is nu een plek vol met planten en kruiden. Je merkt nu dat collega's vaak in de pauze daar buiten gaan zitten of ervoor kiezen om daar hun vergadering te doen. Lekker in de buitenlucht en in het groen. Een win-win!’

Laten zien hoe het ook kan

'Maar eigenlijk is dit pas de start.’ vertelt Mark verder. 'We hebben een intentieovereenkomst met de bedrijven op dit terrein en de gemeente. Bedrijven gaan niet alleen zelf verduurzamen, maar doen ook wat aan de gezamenlijke buitenruimte. Zo is er een bedrijf dat de verharde parkeerplaatsen al heeft vervangen voor een beleeftuin vol met planten en kruiden. We wilden met dit project graag laten zien hoe het ook kan. Dit was het eerste project, maar op naar de volgende!’

Wilt u in uw gemeente ook aan de slag met klimaatadaptatie? Bekijk de informatie over de subsidie klimaatadaptatie op regelen.overijssel.nlVerwijst naar een andere website

Samen met inwoners vergroenen in Kampen

Het Oratoriumplein in Kampen was een stenen plein met weinig groen. En dan kan anders! Samen met bewoners is gemeente Kampen aan de slag gegaan om van het plein echt een groene omgeving te maken. Stan Vergeer, beleidsontwikkelaar Water & Klimaat bij gemeente Kampen vertelt er meer over.

Hittestress en wateroverlast

'Het plein is in de jaren 90 aangelegd, toen vond men zoveel mogelijk steen nog mooi’ vertelt Stan lachend. ‘Er stonden wel wat bomen, maar die hadden eigenlijk te weinig ruimte om het echt goed te doen. In de zomer werd het wel echt heet op het plein, dus de hittestress tegengaan was de grootste uitdaging. Ook hadden aanliggende straten bij veel regen last van wateroverlast. Genoeg aanleiding om het plein te vergroenen.’

Echt meedenken

'We vonden het belangrijk om echt met de bewoners in gesprek te gaan.’ vertelt Stan verder. ‘In de zomer zijn we op het plein gaan staan met een kaart van het huidige plein. Daar waren bewoners verbaasd over, zij hadden verwacht dat er al een ontwerp zou liggen. Maar nee, zij mochten meedenken over het nieuwe plein. Op basis van alle input van die dag is er een ontwerp gemaakt en dat hebben we weer teruggelegd bij de bewoners. Zo waren er toen nog wat keuzemogelijkheden over bijvoorbeeld welke bomen er kwamen of hoe hoog het gras mocht worden. Zo zijn we uiteindelijk bij het definitieve ontwerp gekomen dat afgelopen winter is aangelegd.’

Belangrijke skelterroute

'Het leukste aan dit project was dat moment dat we op het plein stonden.’ blikt Stan terug. ‘Want we spraken niet alleen de volwassenen die daar woonden, maar ook de kinderen die buiten speelden. Vaak maken we plannen op basis van de perceptie van volwassenen, maar kinderen brengen de meeste tijd door in de buitenruimte. Zo waren deze kinderen bezorgd om hun skelterroute over het plein. Dat hebben we meegenomen en we hebben ervoor gezorgd dat ze nog wel hun rondje kunnen skelteren.’

Leeg vel met duidelijke kaders

‘De belangrijkste les van dit project was om te beginnen met een leeg vel. Geef wel duidelijke kaders mee. Bijvoorbeeld in ons geval was een duidelijke richtlijn dat we geen nieuwe parkeerplaatsen wilden, we wilden vergroenen. Maar verder mochten de bewoners echt meebepalen wat er gebeurde. En dat maakte dit project tot een succes.’ sluit Stan af.

Wilt u in uw gemeente ook aan de slag met klimaatadaptatie? Bekijk de informatie over de subsidie klimaatadaptatie op regelen.overijssel.nlVerwijst naar een andere website