PAS-melders

PAS-melders zijn bedrijven en ondernemers die voor het Programma Aanpak Stikstof (PAS) een melding deden bij de overheid, bijvoorbeeld een melding van een uitbreiding. Zij hoefden daarvoor geen vergunning aan te vragen, een melding van de berekende stikstofbelasting was voldoende. Maar door een uitspraak van de Raad van State in 2019 moeten PAS-melders nu alsnog over een vergunning beschikken. Als gevolg van deze uitspraak zijn PAS-melders in overtreding als de melding die is gedaan wordt uitgevoerd. Hierdoor zijn de PAS-melders buiten hun schuld om in grote onzekerheid gebracht.

Rol van de provincie

De provincie Overijssel begrijpt hoe ingrijpend de onzekerheid rondom uw PAS-melding voor ondernemers kan zijn. Wij blijven ons nu en in de toekomst inzetten om oplossingen te vinden die recht doen aan de situatie. We overleggen voortdurend met het Rijk om samen te werken en de belangen van PAS-melders te behartigen. Met maatwerk-begeleiding en financiële maatregelen hopen we individuele PAS-melders te kunnen helpen. Tegelijkertijd willen we eerlijk zijn: op korte termijn zijn er beperkt definitieve oplossingen voorhanden en deze vragen ook iets van de ondernemer.

We blijven PAS-melders zo goed mogelijk ondersteunen met begeleiding, duidelijke informatie en praktische hulp, zodat zij in deze complexe situatie niet alleen staan. Dit doen we op drie manieren:

  • In gesprek met PAS-melders
  • Subsidies voor omschakeling (en aanvullend maatregelpakketten landbouw)
  • Informatievoorziening

Het kabinet heeft beloofd met een oplossing (legaliseren) te komen voor de PAS-melders. Maar daarvoor moet er wel genoeg stikstofruimte zijn en moet het juridisch houdbaar zijn om een vergunning te verlenen. De verlenging en verbreding van het legalisatieprogramma door de minister moet daartoe meer opties bieden.

Verlenging en verbreding legaliseringsprogramma

Op 28 februari 2022 is het legalisatieprogramma Verwijst naar een andere websitevastgesteld om de PAS-meldingen te legaliseren. Hierin staat welke maatregelen er genomen worden om stikstofruimte voor PAS-meldingen vrij te maken. Het krijgen van stikstofruimte is gecompliceerd, onder meer door het verbod op staatssteun. Voordat een PAS-melding daadwerkelijk gelegaliseerd kan worden, moeten er verschillende stappen doorlopen worden. Zo moet een PAS-melding gecontroleerd worden en moet er ontwikkelruimte beschikbaar zijn. Pas als de PAS-melding gecontroleerd is, er voldoende stikstofruimte is en extern salderen mogelijk is, kan er gelegaliseerd worden. Het hele proces rondom het legaliseren van een PAS-melding en de bijbehorende stappen staan uitgeschreven op de website van BIJ12Verwijst naar een andere website.

De Minister van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur heeft 28 november in een brief aan de Tweede Kamer laten weten dat er een verbreding van de aanpak en een verlenging van drie jaar van het legalisatieprogramma voor PAS-melders komt. Naast legaliseren met de inzet van extern salderen wordt de inzet verbreed naar omschakeling, emissiereductie/innovatie, (gedeeltelijke) beëindiging en schadevergoeding.

Daarnaast is er 18 december 2024 rechtspraak gedaan over vergunningplicht voor intern salderen (zie: Rechtspraak over intern salderen wijzigt - Raad van StateVerwijst naar een andere website). Hoewel de gevolgen van deze uitspraak nog niet duidelijk zijn, staat wel vast dat het vinden van een oplossing hierdoor nog complexer wordt. Wij doen ons best om de gevolgen voor mogelijke oplossingen in kaart te brengen en met u te delen.

Mogelijke oplossingen en nieuwe subsidieregelingen

Sinds de zomer voeren wij gesprekken met ondernemers om een beter beeld te krijgen van afzonderlijke situaties, toekomstplannen en mogelijke oplossingen. In deze gesprekken delen we het eerlijke verhaal: legalisatie via extern salderen is op korte termijn vrijwel onmogelijk. Het kan verstandig zijn om ook naar andere oplossingsrichtingen te kijken.

De minister verlengt de looptijd van het legalisatieprogramma en kondigt aanvullende maatregelen aan. Samen met de uitvoering van onze maatregelen voor natuurherstel biedt dit hopelijk voldoende basis voor het kunnen afzien van handhaving bij PAS-melders.

De subsidievoorwaarden bevatten belangrijke waarschuwingen en disclaimers. Lees de volledige tekst zorgvuldig om verrassingen te voorkomen.

In gesprek met PAS-melders

Als je PAS-melder bent en een legalisatieverzoek hebt ingediend, zoekt de provincie contact om in gesprek te gaan. Als een gesprek gewenst is, komt een medewerker van vergunningverlening langs om de individuele situatie van de PAS-melder te bespreken, met als doel om de situatie in kaart te brengen en kansen te signaleren. Ben je PAS-melder en heb je vragen of wil je graag op korte termijn met ons in gesprek, laat het ons dan weten via het Overijssel Loket.

Handhavingsverzoeken

In afwachting van de uitvoering van het legalisatieprogramma van het Rijk heeft de provincie Overijssel er lange tijd voor gekozen om niet actief te handhaven. Handhavingsverzoeken die de provincie vanaf 2018 van MOB (Mobilisation for the Environment) heeft ontvangen zijn door de provincie herhaaldelijk afgewezen. Maar de rechter heeft in 2022 deze besluiten tot afwijzing van handhavingsverzoeken vernietigd. Het uitgangspunt is volgens de rechterlijke uitspraken: de 'beginselplicht om te handhaven'. Dit houdt in dat de overheid tegen een overtreding moet handhaven, tenzij er wat bijzonders aan de hand is.

Door de uitspraak van de rechter is er geen andere optie dan over te gaan tot handhaving. De provincie Overijssel vindt het erg vervelend dat door overheidsbeleid ondernemers in de knel komen. Daarom zetten we alles op alles om PAS-melders in Overijssel te helpen, met als uiteindelijke doel om te legaliseren. Een uitspraak van de Raad Van State op 28 februari 2024Verwijst naar een andere website verschaft de provincie ruimte om tot medio 2025 af te zien van handhaving, mits een redelijk evenwicht wordt aangetoond tussen de belangen van deze melders en het natuurbelang.

Verlenging bemestingsverbod tot en met 2025

Het bemestingsverbod op pachtgronden van de provincie is ook in 2025 nog van kracht: alleen zo kunnen we handhaving bij PAS-melders voorkomen. Dit is uitdrukkelijk een tijdelijke oplossing. Zodra er voor de PAS-melders op een andere manier voldoende stikstofruimte beschikbaar is om af te zien van handhaving, zal de provincie Overijssel het bemestingsverbod weer opheffen.

PS-brieven