Resultaten faalmechanisme-onderzoek en uitbreiding schaderegeling

Om de oorzaak van de schade aan de woningen langs het Kanaal Almelo - De Haandrik duidelijk te krijgen, heeft provincie Overijssel in de zomer van 2021 extra onderzoek laten doen. Onderzoeksbureau Deltares heeft dit verdiepende onderzoek naar de oorzaak van de schade, het zogenaamde faalmechanisme, uitgevoerd. Een onafhankelijke commissie heeft het onderzoek begeleid. Op basis van het onderzoek is de bestaande schaderegeling in maart 2022 uitgebreid.

Belangrijkste conclusies

Uit het onderzoek bleek dat er meerdere oorzaken van schade aan de panden in het schadegebied zijn. Per pand is er waarschijnlijk sprake van een combinatie van oorzaken. De belangrijkste zijn:

Kwetsbare funderingen en op veen gefundeerde panden.
Veranderingen in de grondwaterstand (vernatting en verdroging) door verschillende oorzaken.

In een aantal gevallen heeft de provincie met werkzaamheden bijgedragen aan vernatting (baggerwerk) of verdroging (vervangen van lekke damwanden). Het onderzoek toonde ook aan dat piping (het wegstromen van zand met water) geen oorzaak is van de schade.

Schaderegeling uitgebreid

Naar aanleiding van het onderzoek, is de schaderegeling is op twee onderdelen uitgebreid.

Het invloedgebied is aangepast.
De provincie heeft funderingsonderzoek en funderingsverbetering mogelijk gemaakt.

Het onderzoek

In het schadegebied heeft Deltares onderzoek gedaan naar:

De staat van het pand en de fundering.
De samenstelling van de grond.
De waterhuishouding

Er was speciale aandacht voor:

Piping. Hierbij stroomt water en zand weg. Het pand kan hierdoor verzakken.
Bodemdaling. Bijvoorbeeld door verdroging van veen. Dit kan verzakking veroorzaken.

Daarnaast keek DeltaresVerwijst naar een andere website naar andere mogelijke oorzaken.

Begeleidingscommissie

De onafhankelijke begeleidingscommissie heeft het onderzoek op de voet gevolgd. En heeft advies uitgebracht aan de provincie over de aanpak en resultaten van het onderzoek. In de commissie zaten onafhankelijke deskundigen die hielpen bij het onderzoek. De commissie werd geadviseerd door Prof. dr. ir. Stefan van Baars en Prof. dr. ir. Matthijs Kok.

De leden van de commissie:

Bas Jonkman, hoogleraar Waterbouwkunde aan de TU Delft
Kees Maas, geohydroloog
Jan Maertens, emeritus hoogleraar Grondmechanica aan de KU Leuven
Jetse Stoorvogel, universitair hoofddocent Bodem – Landgebruik Interacties aan de WUR (Wageningen)
Han Vrijling, emeritus hoogleraar Waterbouwkunde aan de TU Delft

Aangepast invloedgebied

Verschillende werkzaamheden konden binnen bepaalde gebieden langs het kanaal schade hebben veroorzaakt. Dit zijn de ‘invloedgebieden’. Het laatste Deltares-onderzoek toonde aan dat vervanging van betonnen damwanden door stalen damwanden effect kon hebben gehad op het ontstaan van schade. Daarom heeft de provincie hiervoor het invloedgebied aangepast. Bewoners met schade binnen dit gebied konden hierdoor alsnog in aanmerking komen voor de wettelijke schadevergoeding in plaats van een subsidie.

Funderingsonderzoek en -verbetering

Het onderzoek toonde ook aan dat de samenstelling van de ondergrond bij een kwetsbare fundering panden gevoelig maakte voor schade in combinatie met (tijdelijke) vernatting, verdroging en/of gebouwbelasting. En dat bij een deel van de panden duurzaam herstel alleen mogelijk was door eerst de fundering te verbeteren. Bij zettingsschade van € 5.000 of meer biedt de provincie funderingsonderzoek aan. De provincie betaalt dit. Blijkt uit het onderzoek dat verbetering van de fundering noodzakelijk is? Dan stelt de provincie hiervoor een subsidie beschikbaar.